Wetenschappelijke bedrijfsvoering

WETENSCHAPPELIJKE ONZIN

Frederick Taylor - vader van de managementziekte

De ellende met de doorgeschoten managementmanie van nu hebben we met name te danken aan een freak, een dolgedraaide techneut, een meetgek, maar formeel wel mooi een professor genaamd Frederick Taylor. Hij staat bekend als de vader van het Scientific Management, de zg. Wetenschappelijke Bedrijfsvoering.

Het is heel interessant om te lezen hoe deze Frederick op het idee kwam dat er wetenschappelijk verantwoord gemanaged kan worden. Hij bedacht dat hij ‘wetenschappelijk’ met een stopwatch in de hand kon onderzoeken hoe snel zijn kinderen zich ‘s ochtends na zijn fluitsignaal konden wassen, aankleden en aan tafel komen zitten voor het ontbijt. En zo vlogen zijn kinderen ‘s ochtends uit hun bed, wasten zich zo snel mogelijk in de badkamer, kleedden zich snel aan om vervolgens in volle vaart over de trapleuning naar beneden te glijden op weg naar de keukentafel om daar als eerste plaats te kunnen nemen.

Een volstrekt waanzinnige toestand. In ieder geval ongezond en gevaarlijk want natuurlijk viel of struikelde er weleens iemand. Verder is het bepaald niet bevorderlijk voor je stemming en de onderlinge verhoudingen binnen het gezin want je dag begint dan onmiddellijk al met de stress van een stevige concurrentiestrijd en een pa die je prestaties meet. Een eerlijke strijd is het ook niet want hier zijn de sterksten weer eens enorm in het voordeel. Je creëert zo winners en losers.

Diezelfde waanzin introduceerde hij vervolgens ook bij mensen die in fabrieken werk uitvoeren en zo werd het ook daar mode om alles zo snel mogelijk te doen, want tijd is geld nietwaar? De waanzin die toen overal toesloeg noemden ze ‘wetenschappelijke bedrijfsvoering'.

De monopolie van het paradigma van Phi

In de tijd dat ik me bezig begon te houden met de vraag wat ik in het leven wilde gaan doen na mijn middelbare schooltijd kwam ik een serie interessante boeken tegen op het gebied van de psychologie en uiteindelijk is mijn beroep ook organisatie-psycholoog geworden. Daarvoor moest je wel het diploma van een studie psychologie aan een universiteit zien te halen en ik kwam er al snel achter dat je dat niet kon doen met een HBS-A diploma omdat er nogal wat statistiek in het studiepakket zat. Om daar mee aan de slag te kunnen moest je allerlei wiskundige berekeningen maken en en daarom kon je alleen met een HBS-B diploma beginnen aan een studie psychologie aan een universiteit.

Dat verbaasde me nogal want in de boeken over psychologie die ik had gelezen was ik nooit iets van moeilijke statistische formules of berekeningen tegengekomen maar na een introductiedag voor aankomende studenten op de faculteit psychologie werd me al snel duidelijk wat er aan de hand was. De boeken die ik had gelezen kwamen uit een tijd dat de psychologie nog geen wetenschap was maar dat wilde de psychologie nu wel zijn en dat betekende dat er niet zomaar vrijblijvend wat weggefilosofeerd kon worden over wat mensen zeggen en doen maar dat alle beweringen die de psychologie deed over het gedrag mensen wetenschappelijk verantwoord moesten zijn.